Nhổ răng khôn

Khoảng 53% dân số có ít nhất một cái răng khôn và khi răng khôn mọc sai lệch dễ dẫn đến tình trạng đau nhức răng, nhiễm trùng, viêm nha chu và nhiều bệnh răng miệng nguy hiểm khác. Vì vậy, bác sĩ đề nghị nhổ răng khôn mọc lệch để ngăn các biến chứng và hậu quả nghiêm trọng về sau.

Nhổ răng khôn là gì?

Nhổ răng khôn là một tiểu phẫu để lấy bỏ một hoặc nhiều răng số 8 (gọi là răng khôn) mọc trong cùng hàm răng. Nha sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt nhổ răng khôn nhằm ngăn các biến chứng do nó gây ra, giúp hạn chế tổn thương các răng và mô xung quanh răng kế cận.

Răng khôn (hay còn được gọi là răng hàm thứ 3) nằm ở phía trong cùng của khoang miệng. Răng khôn thường xuất hiện khi bạn bước vào giai đoạn 17 – 25 tuổi.

Răng khôn giúp tổ tiên con người nghiền nát và nhai lá, quả hạch, rễ và thịt sống. Thế nhưng với sự tiến hóa, răng khôn không còn cần thiết nữa. Con người đã biết ăn thức ăn nấu chín và sử dụng nĩa, dao để cắt thức ăn thành những miếng nhỏ hơn, thức ăn mềm và dễ nhai nghiền hơn. Theo đó, xương hàm trở nên hẹp hơn làm cho những chiếc răng khôn trở nên thiếu chỗ để có thể mọc ngay ngắn và thực hiện đúng chức năng của nó.

Một số người mọc cả 4 chiếc răng khôn, tuy nhiên những người khác có thể chỉ mọc 1, 2, 3 thậm chí không mọc răng khôn. Cho dù bạn mọc bao nhiêu cái răng khôn hoặc không có răng khôn cũng không nên lo lắng. Bởi điều này có thể là một thay đổi nhỏ của quá trình tiến hóa. Tuy nhiên, khi không có đủ chỗ cho răng khôn mọc, răng có khả năng mọc lệch hoặc chỉ mọc một phần, hay còn gọi là răng mọc ngầm, gây ra nhiều vấn đề phiền toái, khó chịu và đau đớn cho người bệnh.

Có nên nhổ răng khôn không?

Răng khôn thường không cần nhổ nếu mọc hoàn toàn đúng vị trí sẽ không gây nguy hiểm hay biến chứng cho răng miệng.

Tuy nhiên, khi răng khôn mọc lệch hoặc chưa mọc hoàn toàn trên bề mặt nướu có thể gây ra các vấn đề về răng miệng. Thức ăn và vi khuẩn có thể tích tụ quanh răng khôn, tạo thành mảng bám và có thể dẫn đến:

Sâu răng.
Bệnh nướu răng (hay còn gọi là viêm nướu hoặc bệnh nha chu).
Viêm quanh thân răng: một rối loạn nha khoa, xảy ra khi mảng bám gây nhiễm trùng mô mềm xung quanh răng.
Viêm mô tế bào: tình trạng nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn tích tụ ở bên trong má, lưỡi hoặc cổ họng.
Áp xe: tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn làm tụ mủ ở răng khôn hoặc mô mềm.
U nang và khối u lành tính: răng khôn mọc ngầm hay chưa trồi lên trên khỏi bề mặt nướu dễ phát triển thành u nang.

Tình trạng nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh và nước súc miệng sát trùng. Nhưng khi bệnh trở nặng hoặc áp dụng các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh nhổ răng khôn.

Khi nào nên nhổ và không nên nhổ răng khôn?

Tùy theo tình trạng mọc của răng khôn mà bác sĩ sẽ đề nghị bạn có nên nhổ răng khôn hay không.

1. Trường hợp không cần nhổ răng khôn

Chúng ta không cần nhổ nếu răng khôn:

Khỏe mạnh.
Phát triển hoàn toàn.
Mọc đúng vị trí và khớp với răng đối diện.
Được làm sạch trong quá trình vệ sinh răng miệng hàng ngày.

2. Trường hợp nên nhổ răng khôn

Khi hàm không đủ chỗ cho răng khôn mọc lên như bình thường, điều này có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe răng miệng. Răng khôn có thể mọc ở nhiều góc độ khác nhau trong hàm, tạo ra hiện tượng răng mọc chen chúc, hoặc thậm chí mọc lệch và tạo ra các vấn đề:

Vẫn nằm ẩn hoàn toàn trong nướu: nếu răng khôn bị mắc kẹt trong hàm. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc tạo thành u nang gây tổn thương chân răng và các cấu trúc nâng đỡ răng khác.
Nhú 1 phần lên khỏi nướu: khu vực răng khôn mọc thường khó nhìn thấy. Do đó, việc vệ sinh khó khăn, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây ra bệnh nướu răng và nhiễm trùng răng miệng.
Mọc chen chúc: nếu khung hàm không có đủ chỗ để răng khôn phát triển bình thường, răng khôn có khả năng mọc chen chúc hoặc làm hỏng các răng lân cận, khiến các răng khác lung lay, tiêu xương hoặc mất răng.

Bác sĩ khuyến nghị nên nhổ răng khôn nếu chúng chưa mọc hoàn toàn, trước khi chân răng và xương được hình thành đầy đủ, điều này sẽ thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh hơn sau phẫu thuật.

Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ khuyến cáo, việc nhổ răng khôn có thể cần thiết nếu ở vùng răng đó có những thay đổi như:

Đau đớn.
Nhiễm trùng tái phát ở mô mềm phía sau răng cuối cùng hàm dưới.
Xuất hiện u nang hoặc khối u.
Tổn thương các răng lân cận.
Bệnh về nướu.
Sâu răng diện rộng.

Bạn nên trao đổi với nha sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt về vị trí và sức khỏe của răng khôn để quyết định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Nhổ răng khôn có đau không?

KHÔNG. Với các bác sĩ lành nghề và giàu kinh nghiệm, nhổ răng khôn thường là một thủ thuật nhanh chóng và ít gây đau đớn. Trước khi bắt đầu quy trình, bác sĩ sẽ tiến hành gây tê cục bộ để đảm bảo người bệnh không cảm thấy khó chịu hoặc đau đớn trong suốt quá trình nhổ răng. Người bệnh thường chỉ cảm thấy răng được ấn nhẹ về phía trước hoặc phía sau, nhưng sẽ không có cảm giác đau. Ngay cả trong trường hợp cần phẫu thuật rạch mở nướu răng, răng khôn sẽ được cắt thành từng phần trước khi nhổ. Bác sĩ sẽ khâu lại nướu như cũ để người bệnh không gặp bất kỳ sự khó chịu nào.

Về cơ bản, nhổ răng khôn có đau hay không đều phụ thuộc vào sự kết hợp giữa các phương pháp gây tê, kỹ thuật nha khoa và tay nghề cũng như kinh nghiệm từ bác sĩ thực hiện. Hầu hết, quá trình nhổ răng chỉ tốn vài phút, tuy nhiên với những chiếc răng khôn mọc ở vị trí khó nhổ có thể tốn nhiều thời gian hơn khoảng 20 – 40 phút.

Nhổ răng khôn có nguy hiểm không?

KHÔNG. Nhổ răng khôn đúng chuẩn y khoa không nguy hiểm, tuy nhiên có thể kèm theo một vài triệu chứng phụ, đó là hầu hết mọi người đều bị sưng miệng hoặc má sau phẫu thuật và không thể mở miệng hoàn toàn trong vài giờ hoặc thậm chí vài ngày. Nhiều người bị đau ngay sau khi thực hiện thủ thuật nhưng tình trạng này thường không kéo dài, không gây nguy hiểm.

Tuy nhiên, nếu cơn đau quay trở lại sau 4 – 5 ngày, trở nên tồi tệ hơn và kèm theo sưng tấy hoặc hôi miệng thì đây là hiện tượng vết thương đang nhiễm trùng. Sát khuẩn miệng bằng nước súc miệng hoặc gel sát trùng có thể giúp ngăn ngừa tình trạng này. Đa số người bệnh cần sử dụng thuốc kháng sinh sau khi phẫu thuật nhổ răng khôn mọc lệch.

Dây thần kinh và mạch máu có thể bị tổn thương trong quá trình nhổ răng, gây ra tình trạng chảy máu và thường làm tê lưỡi hoặc tê môi tạm thời. Người bệnh cũng có khả năng bị nhiễm trùng nặng nếu dụng cụ y tế hoặc thiết bị nha khoa dùng nhổ răng chưa được sát trùng. Vì vậy, bạn nên lựa chọn những trung tâm hoặc cơ sở y tế uy tín để nhổ răng khôn, tránh những hậu quả và biến chứng nghiêm trọng. (5)

Không nhổ răng khôn có sao không?

Thông qua thăm khám sàng lọc, bác sĩ sẽ quyết định bạn có cần phải nhổ răng khôn hay không. Tuy nhiên, ngay cả khi răng khôn mọc hoàn toàn và đúng vị trí, chúng ta vẫn rất khó vệ sinh. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn và gây ra các vấn đề sức khỏe về sau:

Gây tổn thương tới các răng lân cận.
Hình thành u nang, áp xe và khối u.
Phát triển sâu răng.
Dẫn đến nhiễm trùng và các bệnh nha chu khác.

Có nên nhổ 4 răng khôn cùng lúc không?

Có. Do nằm ở phía sau miệng nên răng khôn thường khó tránh khỏi mảng bám và thức ăn, đồng thời có thể tích tụ vi khuẩn có hại góp phần gây ra bệnh nướu răng, sâu răng và nhiễm trùng. Ngay cả răng khôn mọc sâu dưới mô nướu cũng có thể gây ra những vấn đề tương tự.

Thông thường, việc nhổ răng khôn sẽ dễ dàng hơn ở người trẻ tuổi vì chân răng khôn chưa hình thành hoàn chỉnh, xương xung quanh mềm hơn và ít có nguy cơ làm tổn thương dây thần kinh hoặc các cấu trúc khác của răng lân cận. Nguy cơ xảy ra biến chứng hậu phẫu thường phổ biến hơn ở tuổi trưởng thành. Việc nhổ 4 răng khôn cùng lúc sẽ giúp người bệnh:

Tiết kiệm thời gian đi lại.
Rút ngắn thời gian hồi phục vết thương (vì các răng hồi phục cùng lúc).
Việc chăm sóc đúng cách cho những răng khôn còn sót lại đòi hỏi phải kiểm tra định kỳ và chụp X-quang.
Có khả năng ảnh hưởng đến răng lân cận.

Vì vậy, bạn cần bác sĩ tư vấn liệu có nên nhổ cùng lúc 4 cái răng khôn hay không.

Răng khôn đã nhổ có mọc lại không?

Không. Khi đã nhổ, răng khôn sẽ không mọc lại. Bác sĩ sẽ tiến hành chụp X-quang nha khoa để kiểm tra trước khi nhổ răng để tránh bỏ sót các răng cần nhổ.

Các phương pháp nhổ răng khôn

Có 2 phương pháp nhổ răng khôn được sử dụng phổ biến hiện nay: nhổ răng khôn bằng phương pháp truyền thống và nhổ răng khôn bằng công nghệ sóng siêu âm Piezotome.

1. Nhổ răng khôn bằng phương pháp truyền thống

Bác sĩ sẽ dùng dao mổ rạch nướu, sau đó dùng dụng cụ chuyên dụng để nhổ răng khôn. Ưu điểm của phương pháp này là chi phí thấp nhưng người bệnh phải há miệng trong thời gian dài (khoảng 20 – 30 phút) có thể dẫn đến chảy máu và biến chứng. Vì vậy, nếu lựa chọn phương pháp này hãy đến cơ sở nha khoa uy tín với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao để thực hiện.

2. Nhổ răng khôn bằng công nghệ sóng siêu âm Piezotome

Đây là công nghệ hiện đại được sử dụng phổ biến ở các bệnh viện lớn và uy tín hiện nay. Với tác động của sóng siêu âm, mũi khoan siêu mỏng có thể dễ dàng mổ xẻ phần nướu xung quanh răng và loại bỏ răng khôn. Công nghệ hiện đại này có nhiều ưu điểm vượt trội như thời gian nhổ răng chỉ 10 – 15 phút, không biến chứng, không chảy máu, mau hồi phục.

Những lưu ý trước và sau khi nhổ răng khôn

Người bệnh cẩn thận khi vệ sinh răng miệng cả trước và sau nhổ răng khôn.

1. Chuẩn bị trước khi nhổ răng khôn

Trong cuộc gặp với bác sĩ, người bệnh nên:

Thông tin đến bác sĩ tình trạng sức khỏe của bạn.
Liệt kê tất cả các loại thuốc bạn đang dùng để điều trị, hoặc thực phẩm chức năng mà bạn đang sử dụng.
Thảo luận với bác sĩ loại thuốc gây tê sẽ sử dụng.
Hỏi về thời gian bạn cần nghỉ ngơi để hồi phục sau phẫu thuật để lên kế hoạch hoặc sắp xếp thời gian nhổ răng hợp lý.

2. Chăm sóc sau khi nhổ răng khôn

Thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp cho quá trình hồi phục tiến triển nhanh hơn. Trong 3 ngày đầu sau phẫu thuật bạn nên:

Chườm lạnh trong 24 giờ đầu giúp khắc phục tình trạng chảy máu hoặc thay đổi màu da.
Tiến hành chườm ấm từ ngày thứ 2 sau nhổ để giảm sưng đau.
Luyện tập cơ hàm nhẹ nhàng bằng cách mở và khép miệng nhẹ nhàng.
Dùng thức ăn mềm như mì ống, cơm hoặc súp.
Uống nhiều nước.
Chỉ bắt đầu đánh răng bắt đầu từ ngày thứ 2 sau khi nhổ, bỏ qua ngày đầu tiên. Cẩn thận để không chạm vào vết thương.
Dùng thuốc bác sĩ kê đơn để giảm đau hoặc sưng.
Nếu bạn bị sốt hoặc nếu cơn đau hoặc tình trạng sưng tấy không cải thiện, tìm đến bác sĩ ngay lập tức, vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng.

Và không nên:

Súc miệng quá mạnh. Nên súc miệng nhẹ bằng nước muối sau 24 giờ nhổ răng.
Không ăn thức ăn cứng, giòn, dính vì có thể làm trầy xước vết thương.
Hút thuốc: nicotin trong thuốc lá có tác dụng làm co mạch và giảm khả năng lưu thông máu, vì vậy có thể dẫn tới làm chậm quá trình lành vết thương.